در سالهای اخیر، بین سپردهها و تسهیلات بانکی در ایران شکافی به وجود آمده که به طور نسبتاً مستمر افزایش یافته است. همچنین، نسبت تسهیلات به سپردهها کاهش و ضریب فزاینده نقدینگی افزایش یافته است. در نرخ سود تسهیلات در بازار بینبانکی نیز نوعی چسبندگی مشاهده میشود. هدف این مقاله تبیین چرایی بروز رفتارهای فوق بر مبنای بررسی تأثیر غیرجاری شدن تسهیلات بر ترازنامه بانکها در شرایطی است که بانکها با استفاده از حسابداری خلاق اقدام به پنهان کردن این معضل میکنند. توضیح داده میشود استفاده بانکها از حسابداری خلاق ضمن ایجاد اختلال در محو پول بانکی، افزایش خلق پول بانکی از مجرای شناسایی درآمد روی داراییهای موهوم را به دنبال داشته و این عوامل باعث تشدید شکنندگی نظام بانکی شده است. برای این منظور، مدلی برای تبیین تأثیر داراییهای موهوم بر ترازنامه بانکها ارائه و بر مبنای آن روشی برای محاسبه پول بانکی خلق شده از طرقی غیر از اعطای تسهیلات، به عنوان متغیر جایگزین برای داراییهای موهوم، ارائه میشود. همچنین، با بررسی رفتار این متغیر با استفاده از مدل حداقل مربعات با نقاط شکست در کنار مجموعه دیگری از نماگرها بین فروردین 1383 و خرداد 1398 شواهدی از تشدید شکنندگی نظام بانکی طی سالهای اخیر ارائه شده است.
Azizi A, Komijani A, Rahmani T. Effects of Nonperforming Loans on Endogenous Banking Money Creation and Banking Sector Fragility in Iran. qjerp 2019; 27 (91) :43-72 URL: http://qjerp.ir/article-1-2455-fa.html
عزیزی امیر، کمیجانی اکبر، رحمانی تیمور. بررسی تأثیر تسهیلات غیرجاری بر خلق درونزای پول بانکی
و شکنندگی نظام بانکی در ایران. فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. 1398; 27 (91) :43-72