ابوالفضل غیاثوند، جواد عرب یارمحمدی،
دوره ۲۹، شماره ۹۹ - ( فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی ۱۴۰۰ )
چکیده
تدوین و ابلاغ سند چشمانداز به منظور جهتدهی به برنامههای توسعه و بودجههای سالیانه از جمله اقدامات مهم انجام شده برای ترسیم خطمشی سیاستگذاری و برنامهریزی در کشور است. در این سند اهداف اقتصادی سیزدهگانهای گنجانده شده تا مسیر حرکت اقتصاد را مشخص نماید. پس از گذشت بیش از سه چهارم از دوره چشمانداز، آگاهی از کیفیت دستیابی به اهداف اقتصادی مصرح و تبیین نقاط قوت و ضعف موضوعی با اهمیت و البته مغفول است. به منظور سنجش کمی چگونگی دستیابی به اهداف اقتصادی، در مقاله پیشِ رو یک شاخص با بهرهگیری از رویکرد شاخصگذاری شکاف نسبی طراحی و در دوره زمانی ۹۸-۱۳۸۴ مبتنی بر دو رویکرد متفاوت وزندهی (وزندهی مساوی و تعیین وزن زیرشاخصها با رویکرد آماری تجزیه مؤلفههای اصلی) محاسبه شده است. نتایج حاکی از آن است که شکاف (عقبماندگی) نسبی از اهداف اقتصادی چشمانداز از ۲/۳۲ درصد در سال ۱۳۸۴ (۷/۳۵ درصد براساس وزندهی یکسان) به بیش از ۵۱ درصد در سال ۱۳۹۸ افزایش داشته است. نتایج تحلیل نااطمینانی با استفاده از شبیهسازی مونت کارلو حکایت از آن دارد که فارغ از نظام وزندهی، عقبماندگی از اهداف در سال ۱۳۹۸ بیشتر از سال ۱۳۸۴ است. «دستیابی به جایگاه نخست علمی»، تنها هدفی است که به طور کامل محقق شده و به جز اهدافی شامل «رسیدن به اشتغال کامل»، «توسعهیافتگی» و «جایگاه اول فناوری» در سایر موارد نامناسبتر از قبل است.