۹ نتیجه برای تحلیل پوششی داده‌ها
شبنم دوستی، علی ابدالی، علیرضا نیکبخت،
دوره ۱۶، شماره ۴۷ - ( ۷-۱۳۸۷ )
چکیده
در حال حاضر به منظور ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی شعب بانکهای داخلی، از روشهای مبتنی بر حجم تراکنش و میزان تحصیل منابع استفاده میشود و میزان برخورداری شعب از نهاده‌ها (فضا، امکانات، نیروی انسانی و محیط) در نظر گرفته نمی‌شود. این امر یکی از نواقص روش فعلی است. در این مقاله، به منظور ارزیابی واقع‌بینانه‌تر، استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) در قالب طراحی و پیاده‌سازی یک سیستم نرم‌افزاری برای محاسبه کارایی شعب ارائه شده است که معیاری براساس نهاده‌ها و ستاده‌های شعب است. روشی که هم اکنون برای درجه‌بندی شعب بانکها معمول است، تاکسونومی یا وزن‌دهی ساده است که اغلب سلیقه‌ای و نادقیق است. در این مقاله با به‌کارگیری تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها روشی ارائه شده که در آن نقایص و اشکالات روشهای معمول برای درجه‌بندی شعب بانکها تا حد زیادی برطرف شده و نتایج به واقعیت نزدیکتر شده است. از این رو سعی میشود برای محاسبه دو مفهوم متفاوت «درجه‌بندی» و «رتبه‌بندی» که امروزه در بانکهای ایران به صورت مترادف به‌کار گرفته میشود، روش جدید و مناسبی ارائه شود.
سیدحسین میرجلیلی، سیدعباس میردهقان، سعید دهقان خاوری،
دوره ۱۸، شماره ۵۴ - ( ۴-۱۳۸۹ )
چکیده
این مقاله با توجه به آمار ورودی‌ها و خروجی‌های تولیدی منتخب در ۲۰ فعالیت اصلی صنعتی استان یزد به ارزیابی‌کارایی آنها پرداخته است. به این منظور، کارایی صنایع استان یزد با دو روش CCR (بازده به‌مقیاس ثابت) و BCC (بازده به مقیاس‌متغیر) محاسبه شده است. در روش CCR نتایج نشان می‌دهد‌که ۴ فعالیت صنعتی کارا و بقیه ناکارا می‌باشند. طبق نتایج این روش صنعت تولید زغال کک، پالایشگاه‌های نفت وسوخت‌های هسته‌ای‌کاراترین می‌باشند. همچنین، طبق نتایج بدست آمده از روش BCC، ۵ فعالیت صنعتی‌کارا و بقیه ناکارا می‌باشند. نتایج این روش نشان می‌دهد که صنعت انتشار، چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط شده کاراترین صنعت می‌باشد. صنعت تولید محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین‌آلات و تجهیزات طبق نتایج هر دو روش ناکاراترین صنعت استان یزد مشخص گردیده است. همچنین مقایسه بین نتایج دو روش حاکی از نزدیک بودن آنها در اغلب موارد دارد. از این‌رو رتبه بیشتر صنایع در هر دو روش یکسان می‌باشد. در ادامه نیز با رتبه‌بندی واحدهای کارا به بررسی و تحلیل نتایج و چگونگی افزایش کارایی صنایع ناکارا به وسیله صنایع مرجع پرداخته شده است.
مهدی صادقی شاهدانی، محمدرضا توکل‌نیا،
دوره ۱۹، شماره ۶۰ - ( ۱۰-۱۳۹۰ )
چکیده
صنعت برق ایران چهار دوره تکاملی را تجربه کرده است: مقررات‌گذاری، مقررات‌زدایی، تجدید ساختار و خصوصی‌سازی. مقررات‌گذاری نقش مدیریتی و مالکیتی دولت در صنعت برق را افزایش داده و مقررات‌زدایی قوانینی که به تداوم حضور دولت در صنعت برق منجر می‌شد را تغییر داده و چارچوب قانونی برای حضور بخش خصوصی ایجاد کرده است. تجدید ساختار، انحصار عمودی را تفکیک وآن را به سه بخش تولید، توزیع و انتقال تقسیم و نهایتاً خصوصی‌سازی، فرایند انتقال مالکیت به بخش خصوصی را درپی داشته است. در این مقاله به بررسی اثر اصلاحات ساختاری بر بهره‌وری صنعت برق براساس روش تحلیل پوششی داده‌ها و شاخص مالمکوئیست پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در دوره اصلاحات، بهره‌وری صنعت برق بهبود یافته است و در این بهبود بهره‌وری، تغییرات کارایی فنی نقش بیشتری نسبت به تغییرات تکنولوژیک داشته است.
حسن سبحانی، حلیمه کارجو،
دوره ۲۰، شماره ۶۲ - ( ۴-۱۳۹۱ )
چکیده
در این مقاله به اندازه‌گیری کارایی نسبی شعب منتخب بانک صادرات استان تهران با استفاده از روش لایه‌ای تحلیل پوششی داده‌ها با نگرش واسطه‌ای و فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداخته شده است. روش تحلیل پوششی داده‌ها به محاسبه کارایی نسبی می‌پردازد، به این ترتیب که عملکرد هر شعبه را با عملکرد بهترین شعب مقایسه می‌نماید. نمونه مورد بررسی شامل ۲۹۴ شعبه می‌باشد که از بین شعب سرپرستی‌های استان تهران انتخاب شده‌اند. روش انتخاب به دو صورت می‌باشد نخست اینکه تنها کارایی شعب درجه ممتاز، یک، دو و سه در سال‌های (۱۳۸۶-۱۳۸۳) اندازه‌گیری شده است. دیگر اینکه کارایی نسبی شعبه‌ای محاسبه شده که در سال‌های ۱۳۸۴، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ همان درجه سال ۱۳۸۳ را دارا بوده است. پس از انتخاب نمونه، کارایی شعب هر درجه بطور مجزا در پایان هر یک از چهار سال اندازه‌گیری شده است. در محاسبه کارایی از تعداد پرسنل، ارزش سپرده‌ها و دارایی‌ها به عنوان نهاده و از تسهیلات غیرتکلیفی به بخش خصوصی، ارزش ضمانت‌نامه‌ها و مطالبات معوق به عنوان ستانده استفاده شده است. نتایج اندازه‌گیری نشان می‌دهد که روند میانگین کارایی هر چهار درجه یکسان می‌باشد؛ به گونه‌ای که طی سال‌های (۱۳۸۵-۱۳۸۳) روند نزولی بوده و سپس در سال ۱۳۸۶ افزایش یافته است. همچنین، با در نظر گرفتن معیارهای میانگین کارایی، تعداد شعب کارا، درصد شعب کارا و حداقل کارایی محاسبه شده برای هر چهار درجه طی سال‌های (۱۳۸۶-۱۳۸۳) این نتیجه حاصل گردید که شعب درجه ممتاز در سال ۱۳۸۳ عملکرد خوبی داشته‌اند. برای شعب درجه یک، دو و سه نیز سال ۱۳۸۶ بهترین سال کاری بوده است.
رضا محسنی، رضا آقابابایی، وحید محمدقربانی،
دوره ۲۱، شماره ۶۵ - ( ۱-۱۳۹۲ )
چکیده
مقاله حاضر به ارائه مدلی مناسب برای پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد، بنابراین در کنار نسبت‌های مالی مهم برای پیش‌بینی درماندگی مالی از کارایی شرکت‌هاکه می‌تواند به دقت و قدرت پیش‌بینی مدل بیفزاید به‌عنوان یک متغیر پیش‌بینی‌کننده استفاده می‌گردد. ابتدا از روش تحلیل پوششی داده‌ها برای محاسبه شاخص کارایی شرکت‌های تولیدی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره (۱۳۸۸-۱۳۸۴) استفاده میشود و نتیجه شاخص کارایی به‌عنوان متغیری برای پیش‌بینی درماندگی مالی در کنار سایر نسبت‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روش پیشنهادشده، تحلیل پوششی داده‌ها به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی کارایی ورودی- خروجی هر شرکت بکار برده میشود. برای بررسی میزان تأثیر کارایی به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده داده‌های ۵۰ شرکت تولیدی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از آزمون‌های آماری متغیرهایی که قدرت بیشتری در تفکیک شرکت‌های درمانده از شرکت‌های سالم را دارند انتخاب شده است. سپس، درماندگی شرکت‌ها با استفاده از رگرسیون لجستیک در قالب دو الگو (با متغیر کارایی و بدون آن) پیش‌بینی شده است. یافته‌های حاصل از تحقیق نشان می‌دهند که استفاده از متغیر کارایی در مدل پیش‌بینی درماندگی به‌طور معناداری دقت پیش‌بینی مدل را افزایش می‌دهد.
علیرضا شکیبایی، مجتبی گل‌محمدی شورکی ،
دوره ۲۲، شماره ۷۰ - ( ۴-۱۳۹۳ )
چکیده
ارتقای بهره‌ورری به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم تأمین رشد اقتصادی و افزایش رقابت‌پذیری بنگاه‌ها مورد توجه بوده است، به گونه‌ای که کشورهای موفق بخش قابل ملاحظه‌ای از رشد تولید خود را از این طریق به‌دست آورده‌اند. از سویی، توسعه بورس اوراق بهادار از ابزارهای مهم جهت نیل به رشد پایدار اقتصادی و افزایش بهره‌وری محسوب میشود. هدف این تحقیق بررسی تأثیر پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار بر کارایی فنی (بهره‌وری) شرکت‌های مزبور می‌باشد. در این راستا، ۱۷ شرکت از شرکت‌های متعلق به گروه صنعت سیمان، گچ و آهک انتخاب شده و کارایی فنی آنها با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها در طول ۳ سال پیش و پس از پذیرش در بورس مورد محاسبه قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از افزایش بهره‌وری شرکت‌ها پس از پذیرفته شدن در بورس اوراق بهادار است، به گونه‌ای که میانگین شاخص بهره‌وری از ۶۰۳/. پیش از پذیرش در بورس به ۶۶۰/. پس از پذیرش افزایش یافته است. علاوه بر این، با مقایسه شاخصهای بهره‌وری پیش و پس از پذیرش در بورس از طریق آزمون مقایسه زوجی این افزایش در بهره‌وری معنادار است.
محسن عسکری، آرش بغدادی،
دوره ۲۴، شماره ۸۰ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
مسکن به عنوان یک مقوله پیچیده و کالایی چند وجهی و چند ارزشی، از اهمیت نسبی پایدار در جامعه برخوردار است. این مطالعه، ارزشیابی کارایی نسبی هشت پروژه - شهر منتخب برنامه مسکن مهرِ شهرهای کمتر از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت در استان تهران را هدف مطالعه قرار داده است. روش تحقیق مطالعه؛ کمی، شیوه بیان آن توصیفی و تحلیلی و ابزار پژوهش؛ تکنیک تحلیل پوششی داده ها بوده است. مدل مطالعه؛ BCC ورودی محور به شرط بازدهی متغیر به مقیاس، ورودی های مدل؛ منابع فیزیکی و منابع مالی و خروجی مدل؛ سطح زیربنا بوده است. میانگین کارایی فنی محاسبه شده توسط نرمافزار MaxDEA در این هشت شهر معادل ۰/۹۲ به دست آمده است. در این میان، پروژه - شهر خودمالکی ملارد، کمترین میزان کارایی را معادل ۰/۶ به خود اختصاص داده است. یافته های این پژوهش؛ نشانگر امکان وجود صرفهجویی ۸ هکتاری «زمین» به عنوان مهمترین نهاده تولید در مسکن و، نیز، صرفهجویی مبلغی بالغ بر ۴۵۷ میلیارد ریالی «تسهیلات بانکی» این برنامه ملی در شهرهای منتخب استان تهران است. همچنین، استفاده از شاخصهای کیفی جدید و رویکردهای بین رشتهای در نظام ارزشیابیهای پروژههای مسکن عمومی در این زمینه توصیه میشود.
بهرام فتحی، مهدی خداپرست مشهدی، مسعود همایونی فر، سید حسین سجادی فر،
دوره ۲۵، شماره ۸۱ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده
این مقاله یک روش جدید برای ارزیابی کشورهای در حال توسعه را معرفی می کند. در این مطالعه دو دسته از خروجی ( ستانده مطلوب و ستانده نامطلوب) برای اندازه گیری عملکرد از کشورها را بررسی می کند. در حقیقت در مطالعه موردی نیاز است چگونگی اندازه گیری در یک ساختار یکپارچه بررسی شود. در تحلیل پوششی داده ها ی متعارف ممکن است درمیان کشورهای منتخب شکست ایجاد گردد و نتایج امتیازات کارایی بی معنی باشد، به خصوص زمانی که کشورها ناکافی باشند. در این مقاله یک نگرش جدید بر پایه تحلیل پوششی داده ها و تئوری بازی برای ارزیابی کشورها بوسیله یک مقیاس بزرگ اندازه گیری ارائه شده است. برای این پیشنهاد چانه زنی در یک بازی همکارانه با مدل تحلیل پوششی داده های مرسوم ترکیب می شوند. روش پیشنهادی صرف نظر از ناکامی تعدادی از کشورها در بیشتر کشورها کارآمد است.
سیده فاطمه چاوشی، محمود محمود زاده، امیر غلام ابری،
دوره ۲۷، شماره ۸۹ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
هدف این مقاله، ارائه مدلی برای سنجش کارایی تجارت الکترونیکی در استان‌های کشور طی سال‌های ۱۳۹۲-۱۳۹۵ و با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) است. برای این منظور ابتدا عوامل مؤثر بر رشد و به‌کارگیری تجارت الکترونیکی در ایران با استناد به مبانی نظری بررسی‌شده و سپس برای ارزیابی کارایی استان‌های کشور در تجارت الکترونیکی، از مدل DEA با رویکرد داده‌های پرت استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد میانگین کارایی تجارت الکترونیکی در کشور در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۲ رشد چشمگیری داشته است. همچنین نمرات کارایی سال‌های ۹۳، ۹۴ و ۹۵ همگی دارای توزیع نرمال بوده و فقط نمرات کارایی سال ۹۲ دارای داده پرت می‌باشد. نتایج محاسبه ضریب بهره‌وری مالمکوئیست نیز نشان می‌دهد که این ضریب در سال‌های ۹۳ و ۹۴ نسبت به سال‌های ۹۲ و ۹۳، در ۲۵ استان پیشرفت نموده و در ۵ استان پسرفت نموده است. در سال ۹۳ بیشترین پیشرفت مربوط به استان اصفهان و در سال ۹۴ مربوط به استان چهارمحال و بختیاری است. همچنین در سال ۹۳ بیشترین پسرفت مربوط به استان ایلام و در سال ۹۴ مربوط به استان یزد می‌باشد. نهایتاً اینکه نتایج ضریب بهره‌وری مالمکوئیست در سال ۹۵ نشان می‌دهد که ۸ استان نسبت به سال ۹۴ پیشرفت نموده و ۲۲ استان در همین دوره زمانی پسرفت نموده‌اند. بیشترین پیشرفت سال ۹۵ مربوط به استان خوزستان و بیشترین پسرفت مربوط به استان خراسان شمالی می‌باشد.
