کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز یکی از پرچالشترین موضوعات میباشد. در مطالعه این صنعت، برای اینکه بتوان اثرات بهینهگی فناوری در بعد اقتصادی و توسعهای اعمال گردد، باید در فرآیند تصمیمگیری کسب فناوری بین انتخابهای متعدد ترتیبی اتخاذ شود تا از تکرار رویکردهای کم اثر گذشته پرهیز گردد. البته صریحترین و حدیترین تقسیمبندی بین رویکردهای موجود، نگاه صرفا همکارانه با سایر بازیگران بینالمللی و یا غیرهمکارانه (استقلال) با نگاه به بخش داخلی میباشد. در این پژوهش با استفاده از نظریه بازیها، به بررسی رویکردهای حدی از طریق مدلسازی چند لایه (اطلاعات کامل و ناقص، ایستا و پویا و تکاملی) میپردازد و با تحلیل این دو رویکرد همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال) در کسب و استفاده از فناوریها برای صنعت بالادستی نفت وگاز ایران (ذیل نمونه کمی فاز 11 پارس جنوبی)، نقاط ضعف و قوت آنها را برای تصمیمگیری در بین این دو رویکرد و چگونگی کسب فناوری بیان میکند. نتایج پژوهش نشان میدهد کسب فناوری به روش همکاری در بلندمدت با رعایت قیدهایی موجب بهبود اثرات آن در صنعت میگردد و نگاه استقلال طلبانه محض، صرفاً اثرات مفید کوتاه مدت داشته و حتی بعضا با اصل صیانت منابع نیز در تقابل میباشد. بنابراین تأکید میشود روش همکارانه به شرطی به عنوان سیاست اصلی لحاظ گردد که در نگاه داخلی نیز بر پایه استفاده درست از مزیتهای طبیعی این صنعت در کشور و تلاش برای تبدیل شدن از مقلد بودن به پیشرو شدن در بخشهایی از فناوری در عرصه بینالمللی به عنوان هدف نهایی تعیین شده باشد.
Mohammadi T, Ebrahimi S N, Raghfar H, Madadi-Amiri R. Investigating the method of achieving technology upstream of Iran's oil and gas industry using game theory in two modes of cooperation (transfer) and non-cooperation (independence). qjerp 2022; 30 (101) :465-504 URL: http://qjerp.ir/article-1-3062-fa.html
محمدی تیمور، ابراهیمی سید نصراله، راغفر حسین، مددی امیری روح اله. بررسی روش کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز ایران با استفاده از نظریه بازیها در دو حالت همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال). فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. 1401; 30 (101) :465-504