Quarterly Journal of Economic Research and Policies
فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی
qjerp
Literature & Humanities
http://qjerp.ir
1
admin
1027-9024
1027-9024
8
10.61186/qjerp
14
8888
13
fa
jalali
1400
12
1
gregorian
2022
3
1
29
100
online
1
fulltext
fa
مدلسازی عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران بر اساس رویکرد میانگینگیری بیزی
Modeling Factors Affecting Tax Evasion in Iran's Economy Based on the Bayesian averaging approach
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
این مطالعه در پی مدلسازی فرار مالیاتی و شناسایی نحوه اثرگذاری عوامل موثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران است. مدلهای اخیر نشاندهنده شکست مدلهای سنتی است؛ مدلها توانایی کافی جهت مدلسازی متغیرهای پنهان همچون فرار مالیاتی را ندارند. پژوهش حاضر این شکست را در شناسایی متغیرهای توضیحی و طراحی تجربی مدل میداند. برای رسیدن به این منظور از روش میانگینگیری بیزی در بازه زمانی 1370 تا 1397 در فضای متلب 2021 بهره گرفته شده است.<br>
در این پژوهش 62 متغیر موثر بر فرار مالیاتی وارد مدل گردیدند و با استفاده از رویکرد مدل میانگینگیری بیزی، از 1 تا 12 متغیر غیرشکننده موثر بر فرار مالیاتی شناسایی شدند. نتایج بیانگر این واقعیت است که نرخ تورم غیرشکنندهترین متغیر موثر بر فرار مالیاتی است. در نتیجه در مدلسازی فرار مالیاتی تورم بالاترین ارتباط مستقیم را با فرار مالیاتی دارد؛ همچنین بر اساس نتایج مهمترین متغیرهای موثر بر فرار مالیاتی در مدلسازی فرار مالیاتی به ترتیب اولویت عبارتند از تورم، نرخ ارز، فرهنگ مالیاتی، بیکاری، انصاف مالیاتی، تلاش مالیاتی، کسری بودجه، روحیه مالیاتی، خصوصی سازی، پیچیدگی مالیاتی، نسبت ارزش افزوده بخش خدمات به <span dir="LTR">GDP</span>، عادلانه بودن نظام مالیاتی. بر اساس نتایج هم عوامل سیاسی و هم فرهنگی و اقتصادی بر فرار مالیاتی تأثیر معناداری دارند.<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>
This study seeks to model tax evasion and identify how effective factors affect tax evasion in the Iranian economy. Recent models show the failure of traditional models; Models do not have enough ability to model hidden variables such as tax evasion. The present study considers this failure in identifying explanatory variables and experimental model design. To achieve this, the Bayesian averaging method has been used in the period 1370 to 1397 in MATLAB 2021.<br>
In this study, 62 variables affecting tax evasion were entered into the model, and using the Bayesian averaging model approach, 1 to 12 non-fragile variables affecting tax evasion were identified. The results show that inflation is the most fragile variable affecting tax evasion. As a result, in tax evasion modeling, inflation has the highest direct relationship with tax evasion; Also, based on the results, the most important variables affecting tax evasion in modeling tax evasion in order of priority are inflation, exchange rate, tax culture, unemployment, tax fairness, tax effort, budget deficit, tax morale, privatization, tax complexity, value-added ratio. The GDP services sector, fair tax system. According to the results, both political and cultural, and economic factors have a significant impact on tax evasion.
فرار مالیاتی, فرهنگ مالیاتی, انصاف مالیاتی, تلاش مالیاتی, میانگینگیری بیزی
Tax evasion, tax culture, tax fairness, tax effort, Bayesian averaging
105
152
http://qjerp.ir/browse.php?a_code=A-10-3002-1&slc_lang=fa&sid=1
jafar
karimi
جعفر
کریمی
jafarkarimi1360@gmail.com
100319475328460013838
100319475328460013838
Yes
Mazandaran University
دانشگاه مازندران
saied
karimi potanlar
سعید
کریمی پتانلار
s.karimi@umz.ac.ir
100319475328460013839
100319475328460013839
No
Mazandaran University
دانشگاه مازندران