هدف اصلی این پژوهش برآورد میزان کاهش درآمدهای مالیاتی دولت ناشی از دو عامل فرار مالیاتی و وقفههای جمعآوری مالیات طی بازه زمانی 1350 تا ابتدای سال 1392 است. در راستای دستیابی به اهداف فوق الذکر، از مدل تانزی بهمنظور برآورد کاهش درآمدهای مالیاتی ناشی وقفههای جمعآوری مالیات و از رویکرد شاخص چندگانه و علل چندگانه (MIMIC) برای برآورد فرار مالیاتی ناشی از اقتصاد زیرزمینی استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده از مدل تانزی متوسط وقفه جمعآوری درآمدهای مالیاتی در کشور حدود 22 ماه برآورد شده است. همچنین طبق نتایج این مدل، کشش قیمتی درآمدهای مالیاتیپایین میباشد؛ در نتیجه تورم موجود، درآمدهای حقیقی دولت که با وقفهای چندین ماهه جمعآوری میشوند را کاهش میدهند. از طرفی طبق نتایج حاصل از روش متغیر پنهان بیشترین سهم فرارمالیاتی در ایجاد شکاف مالیاتی ناخالص مربوط به سال 1390(در حدود 48) میباشد. این بدان معناست که وقفههای جمعآوری مالیات حتی در پایینترین حد اثرگذاری خود در همین سال سهمی به مراتب بیشتر (معادل 52 درصد) در ایجاد شکاف مالیاتی ناخالص داشته است. این نتایج گویایی اهمیت تسریع در جمعآوری درآمدهای مالیاتی در کشورهایی مانند ایران است که کشش قیمتی درآمدهای مالیاتی یا به عبارتی سیستم مالیاتی در آنها کمکشش میباشد.
khandani rafsanjani H, sameti M. Share of Tax Evasion and Lags in Tax Collection in the Tax Gap . qjerp 2018; 25 (84) :65-97 URL: http://qjerp.ir/article-1-1403-fa.html
خاندانی رفسنجانی حسین، صامتی مجید. برآورد سهم وقفههای جمعآوری و فرار مالیاتی در ایجاد شکاف مالیاتی . فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. ۱۳۹۶; ۲۵ (۸۴) :۶۵-۹۷