در این پژوهش تأثیر صرفه های مقیاس و تنوع محصول بر تجارت خارجی صنایع کارخانه ای ایران با شرکای عمده تجاری بررسی می‌شود. برای برآورد صرفه های مقیاس از تابع تولید ترانسلوگ برای 21 صنعت کد دورقمی آیسیک و در بازه زمانی 1380 تا 1394 و برای اندازه گیری میزان تنوع محصول در محصولات صادراتی بخش صنعت ایران از شاخص تنوع فینسترا استفاده می‌شود. تابع تولید ترانسلوگ از طریق روش رگرسیون به‌ظاهر نامرتبط تکراری برآورد و مدل استاندارد تجارت با استفاده از تکنیک پانل دیتای پویا با روش گشتاورهای تعمیم یافته با داده های تلفیقی برآورد شده‌اند. نتایج بررسی گویای این است که صرفه‌های مقیاس و تنوع محصول تأثیر مثبت بر تجارت خارجی صنایع کارخانه ای ایران دارند. برای مطالعه رابطه علیت بین متغیرهای صرفه‌های مقیاس و تنوع محصول با تجارت خارجی از آزمون علیت گرنجری هشیائو استفاده شده است. یافته های پژوهش وجود رابطه علیت دوطرفه بین صرفه های مقیاس و تنوع محصول با تجارت خارجی صنایع کارخانه ای ایران را تأیید می‌کند.
Khalili Asl M, Khodadad Kashi F, Shohhoseini S, Rasekhi S. The Impact of Scale Economies and Product Variety on Forieng Trade and the Study of the Causality Relationship Between Them: The Case Study of Iran’s Manufacturing Industries. qjerp 2020; 28 (95) :381-411 URL: http://qjerp.ir/article-1-2688-fa.html
خلیلی اصل مریم، خداداد کاشی فرهاد، شاه حسینی سمیه، راسخی سعید. تأثیر صرفه های مقیاس و تنوع محصول بر تجارت خارجی و بررسی رابطه علیت بین آن‌ها: مطالعه موردی صنایع کارخانه‌ای ایران. فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. 1399; 28 (95) :381-411
