آموزش عالی به عنوان موتور توسعه و رشد به دلیل مزایای آن برای افزایش تحقیقات، دانش و فناوری در کشور در نظر گرفته میشود. همچنین هزینههای آموزش به عنوان نماینده سرمایه انسانی و از جمله عوامل تعیینکننده نابرابریهای منطقهای میباشد. بهبود پویایی رشد در آینده و با توجه به نقش آموزش در این زمینه، موضوع سطوح تأمین مالی مناسب را بیشتر از گذشته مطرح کرده است. تجزیه و تحلیل همگرایی به معنی وجود تمایل به کاهش نابرابری هزینهها در طول زمان به ازای هر دانشجو در سراسر کشور تفسیر میشود. لذا، این پژوهش با استفاده از رهیافت دادههای پانلی به بررسی روند هزینههای هر دانشجو در مؤسسات آموزش عالی و به تفکیک دولتی و خصوصی در استانهای ایران طی دوره زمانی 1397-1385 میپردازد. نتایج نشان داد که همگرایی بتای مطلق در سرانه هزینههای آموزشی استانهای ایران وجود دارد. سرعت همگرایی در مخارج دولتی آموزش عالی بالاتر از مخارج خصوصی بوده ولی در هر دو حالت سرعت همگرایی بسیار پایین است. بدین معنی که وضعیت ناهماهنگی بین استانهای ایران از نظر هزینههای خصوصی و دولتی بر آموزش عالی، در یک زمان و دوره معین، به مرور زمان کاهش مییابد و همه استانهای نمونه به یک حالت ثابت همگرا میشوند ولی سرعت رسیدن مناطق فقیر به مناطق ثروتمند از نظر هزینههای آموزش، بسیار پایینتر است. همچنین بررسی پراکندگی هزینههای سرانهی آموزشی هر استان حاکی از وجود همگرایی سیگما در مخارج دولتی آموزش در استانهای ایران میباشد و همین امر در روند همگرایی کلی هزینههای سرانه آموزشی هر استان اثر گذار بوده است. بدین مفهوم که نابرابری در هزینههای عمومی آموزش عالی در استانهای ایران با سرعت در حال کاهش است، اما این نابرابری در مورد هزینههای خصوصی آموزش عالی با سرعت بسیار کمتری در حال کاهش و بهبودی است
fatholahi E, alizadeh M, saadat mehr M. Investigating the Convergence of Higher Education expenditure in Iranian Provinces: A Panel Data Approach. qjerp 2023; 30 (104) :391-432 URL: http://qjerp.ir/article-1-3269-fa.html
فتح الهی الهام، علیزاده محمد، سعادت مهر مسعود. بررسی همگرایی هزینه های آموزش عالی در استان های ایران: رهیافت داده های پانلی. فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. 1401; 30 (104) :391-432