دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران ، p.nikbakh@yahoo.com
چکیده: (2 مشاهده)
ارتقای کارایی در مصرف انرژی، از طریق کاهش هزینههای تولید افزایش تقاضای آن را به دنبال دارد، این افزایش پدیدهای با عنوان اثربازگشتی به دنبال دارد، با این مفهوم که بخشی از انرژی که قرار بود ذخیره شود به صورت افزایش تقاضا مصرف میشود. در مقاله حاضر، با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی 1395، اثر بازگشتی ناشی از ارتقا کارایی مصرف انرژی (بنزین و برق) و آثار آن بر 10 بخش اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مدل گویای آن است که پس از ارتقا کارایی ده درصدی در بنزین و برق، هرچند تقاضا برای آنها کاهش یافته اما میزان این کاهش متناسب با پیشبینیها نبوده است. همچنین ارتقا کارایی ده درصدی در یک مدل تعادل عمومی پویا، در تمام بخشهای بررسی، اثر بازگشتی داشته و نتوانسته منجر به کاهش مصرف شود. در این میان، اثر بازگشتی در بخش حملو نقل جادهای نسبت به سایر بخشها، بیشتر بوده است. از این رو، برای صرفهجویی انرژی در این بخش، نمیتوان صرفاً به «ارتقا کارایی» امید بست؛ لازم است سیاستگذاران از سیاستهای تکمیلی مانند اصلاح قیمتها نیز بهره بگیرند. با توجه به اهمیت مفهوم اثربازگشتی برای کاهش آن و افزایش کارایی واقعی، سیاستهای مکمل مانند اصلاح قیمتها، سرمایهگذاری در زیرساختها، اصلاح الگوی مصرف، سیاستهای آموزشی و آگاهی بخشی ضروری است.
Nikbakht P, Taiebnia A, Barkhordari S. Estimating the Rebound Effect of Improving Energy Efficiency
(Gasoline and Electricity): Dynamic General Equilibrium Model. qjerp 2025; 33 (115) :6-48 URL: http://qjerp.ir/article-1-3721-fa.html
نیکبخت پگاه، طیب نیا علی، برخورداری سجاد. برآورد اثر بازگشتی ناشی از ارتقا کارایی انرژی (بنزین و برق):
الگوی تعادل عمومی پویا. فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. 1404; 33 (115) :6-48