هدف این مطالعه کاربرد و مقایسه نتایج حاصل از فرمهای پایه و گسترده مدل تیرول (مدل رشد محدود شده تراز پرداختها) در دو اقتصاد ایران و نروژ است. در این مدل متغیرهای تقاضا از جمله صادرات و واردات حد رشد اقتصادی در بلندمدت را تعیین میکنند. از آنجاییکه تراز پرداختها (کسری) رشد تقاضا را محدود میکند، میتواند عاملی بر محدودیت رشد اقتصادی در بلندمدت باشد. با توجه به نقش مهم صادرات نفت و منابع ارزی ناشی از آن در اقتصادکشورهای نفتی، کاربرد و مقایسه نتایج حاصل از این مدل در این کشورها میتواند مفید باشد. بدین منظور، ذخایر بانک مرکزی به عنوان عاملی مؤثر در وضعیت تراز پرداختهای کشورهای نفتی به تابع واردات افزوده شد و کششهای درآمدی و قیمتی واردات و صادرات و وجود همانباشتگی با استفاده از مدل ARDLو آزمون کرانههای پسران و شین مورد بررسی قرار گرفت. سپس رشد محدود شده، در فرمهای مختلف برای دورههای همپوش ده ساله در دوره زمانی 2016-1960 محاسبه و در نهایت اعتبار قانون تیروال آزمون شده است. نتایج بررسی بیانگر عدم تأیید قانون تیروال در اقتصاد ایران و تأیید آن برای اقتصاد نروژ است. بنابراین در اقتصاد ایران تراز پرداختها محدودکننده رشد اقتصادی نیست. کمتر بودن رشد واقعی از رشد محدود شده تراز پرداختها در اقتصاد ایران را میتوان به عواملی مانند نرخ پایینتر رشد جریان ورودی سرمایه نسبت به نرخ رشد حجم صادرات و اثر مثبت قیمتهای نسبی بررشد محدود شده تراز پرداختها نسبت داد و عکس این وضعیت در اقتصاد نروژ برقرار است. ایننتیجه که وضعیت تراز پرداختها محدودکننده رشد اقتصادی ایران نبوده است، تأییدی بر این دیدگاه است که بهبود رشد اقتصادی ایران در بلندمدت منوط به بهبود وضعیت طرف عرضه است.
Mohammadi T, Arab Maziar Yazdi A, Ghasemi A, Taklif A, jalalpanahi R. Balance of Payment Constrained Growth in Tow Developing and Developed Oil-Exporting Economies (Case Study: Iran and Norway). qjerp 2020; 27 (92) :257-296 URL: http://qjerp.ir/article-1-2317-fa.html
محمدی تیمور، عرب مازار یزدی علی، قاسمی عبدالرسول، تکلیف عاطفه، جلال پناهی رضا. رشد محدود شده تراز پرداختها در دو اقتصاد در حال توسعه
و توسعهیافته نفتی (مطالعه موردی ایران و نروژ). فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی. 1398; 27 (92) :257-296